Armolino (Σαν ξένοι πάνω σε σανίδες)

 Άκουσα το «Αρμολίνο»   για πρώτη φορά όταν ήμουν εννιά χρονών.

Με είχε πάει ο πατέρας μου να μάθω μαντολίνο  στην Άνω Δάφνη  , στην «Κερκυραϊκή χορωδία Αθηνών».

Ακούγεται  βαρύγδουπο αλλά η «Κερκυραϊκή χορωδία και μαντολινάτα Αθηνών» στεγαζόταν στο δυάρι του μαέστρου μας.

Με έβαλε σε ένα σκαμπό στο  στενό διάδρομο .

Θα έπρεπε να παίζω ασταμάτητα τρέμολο  το Μι  καντίνι.

Μέσα κάνανε πρόβα οι μεγάλοι της χορωδίας.

Κάθε που ο μαέστρος έκανε πρόβα τους πριμοσεκόντους βγαίνανε στο διάδρομο οι βαρυτονόμπασοι και με ποδοπατούσαν.

Θυμάμαι που όταν βαριόμουν το ίδιο και το ίδιο άρχισα να παίζω ότι μουρχώτανε.

Με ξεχώριζε μέσα στην φασαρία και τις φωνές και έβγαινε έξω νευριασμένος .

«Δε σούπα ωρέ  το Μι καντίνι; Τι παίζεις αυτού. Άμα το ξανακάνεις θα το βάλω κάτω και θα το πατήσω.»

Τότε λοιπόν ήταν που τους άκουσα  για πρώτη φορά να τραγουδάνε το «Αρμολίνο».

Δεν καταλάβαινα τίποτα. Η γλώσσα ήταν απολύτως ακατανόητη.

Αφού και γειτόνοι από τα διπλανά σπίτια αναρωτιόνταν «Μα τι τραγουδάνε αυτοί οι άνθρωποι εκεί μέσα.»

Ρώτησα τον πατέρα μου.

«Τίποτα  δεν τραγουδάνε. Πρόκειται για ένα πολύ παλιό τραγούδι που το τραγουδάγανε οι μεθυσμένοι στις ταβέρνες . Ακαταλαβίστικα λόγια ... Θυμάμαι από τον πάππου σου.»

Πέρασαν τα χρόνια και το αίνιγμα του «Αρμολίνο» έμεινε άλυτο.

Κάποια φορά το ξανάκουσα στην Κέρκυρα.

Σκέφτηκα να επιχειρήσω να το αποκωδικοποιήσω αλλά στο βάθος  σκεφτόμουν ότι μπορεί όντως να ήταν λόγια μεθυσμένων.

Ιταλικά δεν ήταν σίγουρα παρόλο που μερικές λέξεις έμοιαζαν. Ωστόσο δεν υπήρχε και ειρμός.

Προσπάθησα πολλές φορές να το μεταφράσω χωρίς αποτέλεσμα .

Παραλίγο θα είχα εγκαταλείψει την προσπάθεια.

Τότε έμαθα για την ύπαρξη ενός καλογέρου στο μοναστήρι των Καπουτσίνων που ήταν από κάποιο χωριό της Βενετίας και ήξερε καλά την διάλεκτο των Βενετσιάνων.

Θα έκανα και αυτή την προσπάθεια και αν δεν είχε αποτέλεσμα θα σταματούσα .

Ο Μοναχός με υποδέχτηκε με επιφύλαξη.

Μάλλον θα φαντάστηκε ότι η μετάφραση θα αφορούσε σε κάποιο  παλιό έγγραφο σχετικά με κάποια ιδιοκτησία και δεν ήθελε να ανακατευτεί.

Τελικά τον έπεισα να το κοιτάξει.

«Δεν είναι ακριβώς Ενέτικα . Υπάρχουν πολλές λέξεις μεν αλλά υπάρχουν και άλλες παραποιημένες . Ακόμα υπάρχουν και μερικές Ελληνικές.»

«Αρμολίνο σημαίνει χαϊδευτικά το πλήρωμα κάποιου πλοίου η κάποιας αρμάδας πλοίων . Τα χρόνια εκείνα τα πλοία ταξίδευαν σε αρμάδες για ασφάλεια.»

Συνέχισε ο Μοναχός να μου εξηγεί.

«Μιλάει για πεντακόσια άτομα που δούλευαν  σε κάποια αρμάδα πλοίων κάτω από άθλιες συνθήκες ..,…  Armolino sordito, cinque cento sareto…»

Και παρακάτω … « Armolino tersi mai, privi , soli, alegri mai..” δηλαδή  ζουν σε άθλιες συνθήκες και δεν είναι ποτέ χαρούμενοι.»

… «Σαν μονομάχοι , με μόνη παρηγοριά την αγάπη και την αλληλεγγύη μας…»

 «..Ορίστε εδώ λέει ότι «είμαστε και κατεργάρηδες, όμως,  τα καταφέρνουμε να πάρουμε και δεύτερη μερίδα»…»

Κοίταζα τον μοναχό με κομμένη την ανάσα.

Δεν καταλάβαινε ότι  θα έπρεπε να ήταν ο πρώτος που μετά από αιώνες ξεκλείδωνε  το μυστικό.

Προφανώς επρόκειτο για ένα τραγούδι αγνώστου συνθέτη που αναφερόταν στα πληρώματα των εμπορικών πλοίων μιας άλλης εποχής που  διέσχιζαν την Αδριατική και την Μεσόγειο με πανιά μεταφέροντας εμπορεύματα.

… «και τότε μας μπαίνει μια τρελή ιδέα..» συνεχίζει ο μοναχός.

.. «βουλιάζουμε τα πλοία στα σκοτεινά βάθη και βγαίνουμε στην στεριά ως ξένοι πάνω σε σανίδες..»

..και αυτό δεν είναι «san»  αλλά «σαν»… Ελληνικό ….»

…¨ούτε αυτό είναι «Se» αλλά «Σε» … επίσης Ελληνικό…»

..  «Σαν uno foreste σε tavolare….»

 

Τον ευχαρίστησα ανακουφισμένος.

Νόμιζα ότι και αυτή η απόπειρα θα ήταν άκαρπη.

Ο Γέροντας  με συνόδευσε  μέχρι την πόρτα του μοναστηριού.

Κρατούσα στο χέρι μου ένα τραγούδι αιώνων.

Ένα τραγούδι που αφού περιπλανήθηκε σε θάλασσες , σε λιμάνια και σε ωκεανούς , βγήκε  στην στεριά πάνω σε σχεδία και συνέχισε το ταξίδι του ανά τους αιώνες.

Σε  αποπνιχτικές ταβέρνες του χειμώνα.

Σε χωράφια του καλοκαιριού.

Σε  προαύλια εκκλησιών.

Σε καντάδες των ερωτευμένων  και σε συναυλίες χορωδιών.

Βγήκα στον δρόμο.

Αυτοκίνητα , νταλίκες, ασθενοφόρα , και σειρήνες περιπολικών.

Μόλις έχει τελειώσει και η γιουροβίζιον.

Το Αρμολίνο αδιαφορεί και συνεχίζει το ταξίδι του ως ξένος πάνω σε σχεδία.

Σε μια εποχή που είναι της μόδας  τραγούδια για το τίποτα γραμμένα.