Τα σφυριά του Τροβατόρε

 Ο Τουρνάς μπορεί να λέει ότι «δεν μετανιώνει»  αλλά δεν είμαστε ίσια και όμοια.

Ένα από τα (αμέτρητα) λάθη μου, για τα οποία μετανιώνω βεβαίως,  είναι που δεν έγινα Καμπανάς.

Όταν ήμουν μικρός μου δόθηκε η μοναδική ευκαιρία να γίνω κατασκευαστής καμπανών και αρνήθηκα.

Μια φορά και έναν καιρό υπήρχε στον Πειραιά ένας μάστορας που έφτιαχνε καμπάνες.

Μου είπε να με πάρει στη δουλειά να μάθω την τέχνη και δεν δέχτηκα.

Ποιος ενδιαφερότανε τότε για ..καμπάνες. Και τι τέχνη είναι να φτιάχνεις καμπάνες; Ένα μικρό χυτήριο και ένα καλούπι έφτανε… Και τι θα έλεγα; Ότι φτιάχνω καμπάνες;

Τόσο μυαλό είχα.

Πολύ αργότερα (όταν ήταν πλέον πολύ αργά) έμαθα ότι οι καμπάνες είναι μουσικά όργανα ακριβώς τονισμένα  και μάλιστα παραμένουν τονισμένα στο διάβα των αιώνων.

Κάποτε, βέβαια,  θα σκουριάσουν αρκετά και θα ξεκουρδιστούν αλλά μακάρι να προλαβαίναμε να ακούσουμε τις καμπάνες να ξεκουρδίζονται.

Το ίδιο συμβαίνει και με τα βουδιστικά κύμβαλα η τα σήμαντρα των μοναστηριών.

Νομίζεις ότι είναι ένα κομμάτι μέταλλο που το χτυπάς και παράγει κάποιο τυχαίο ήχο.

Αυτό συμβαίνει μόνο με τους (ξεγάνωτους) τενεκέδες.

Αν χτυπήσεις μια λάτα και ο ήχος της είναι ορισμένος στο πεντάγραμμο τότε αυτή η λάτα γίνεται μουσικό όργανο.

Αν κοπανάς ένα πανάκριβο πιάνο στο γάμο του καραγκιόζη κάνεις απλώς φασαρία.

Το ίδιο συμβαίνει αν χτυπήσεις τις καμπάνες της εκκλησιάς όπως νάναι.

Τις Κυριακές ξυπνάω κατά τις οχτώ και περιμένω στο κρεβάτι μέχρι να χτυπήσουν οι καμπάνες τ’Άγιαρσένιου.

Μιλάμε για ένα απλό μεν αλλά ωραιότατο και πλήρες μουσικό κομμάτι με δύο καμπάνες, μία Μι και μια Λα.

Είναι τόσο ακριβώς  τονισμένες που όταν μαζεύεται η χορωδία του χωριού και δεν υπάρχει άλλος τρόπος  , ο μαέστρος στέλνει  ένα παιδί να χτυπήσει την καμπάνα.

Εάν αυτές οι δύο  καμπάνες  στα χέρια ενός μουσικού παράγουν αυτή την αρμονία μπορεί να φανταστεί κανείς τι μουσικές έβγαζαν οι καμπάνες της Παναγίας των Παρισίων.

Μιλάμε ότι ο Κουασιμόδος θα έπρεπε να ήταν κορυφαίος.

Ότι επηρέασε στον ύψιστο βαθμό  το ανθρώπινο γένος είχε μέσα του κάτι σχεδόν αόρατο και μεγαλειώδες.

Στο Coro dei zingari της όπερας  Il Trovatore  τα μουσικά όργανα που συνοδεύουν την χορωδία (που υποδύεται τους τσιγγάνους) είναι δύο σφυριά και ένα αμόνι.

Τα σφυριά στο συγκεκριμένο αμόνι παράγουν ένα Λά φυσικό και ένα Λά πάνω από το πεντάγραμμο που χτυπάνε ένα τέταρτο με μια παύση τετάρτου το καθένα.

Αυτό δεν είναι περίπου. Είναι απόλυτο. Έτσι είναι στην παρτιτούρα.

Δεν γίνεται να κοπανάς ότι νάναι. Δεν υποφέρετε.

Πρέπει να βρεις δύο σφυριά στο εμπόριο που να είναι κοντά σε αυτές τις νότες, και να τα τροχίζεις μέχρι να βγάλουν ακριβώς αυτές τις δύο νότες.

Μιλάμε ,δουλειά για βουρλισμένους.

Να φανταστεί κανείς ότι σε ολόκληρη την Ιταλία υπάρχει ένα τέτοιο αμόνι με δύο σφυριά στη  σκάλα του Μιλάνου που τα δανείζεται όποιος ανεβάζει Τροβατόρε.

Θα μου πείτε «ποιόν ενδιαφέρουν αυτές οι λεπτομέρειες ;»

Όμως σε αυτό το σημείο βρίσκεται η μεγάλη μαγεία .

Το ηλιοβασίλεμα είναι η αίσθηση και η μαγεία της στιγμής.

Όσες φωτογραφίες και να το βγάλεις θα καταλήξουν στον κάδο ανακύκλωσης του υπολογιστή σου.

Πρέπει να το νοιώσεις ως στιγμή της ζωής σου.

Διαφορετικά θα μπορούσε ένας ξεναγός να πάει τους τουρίστες στον Πέλεκα να δουν το ηλιοβασίλεμα στις έξι το απόγιομα και να τους το προβάλει σε βίντεο γουόλ γιατί βιάζεται .

Τα έργα της όπερας που ζουν  στο διάβα των αιώνων είναι φαινομενικά μικρές αφελείς ιστορίες με πολύ όμορφες μεν μουσικές που θα μπορούσε όμως  να τις σβήσει ο χρόνος.

Δεν συνέβη αυτό  διότι είχαν εντός τους κάτι σχεδόν αόρατο και μεγαλειώδες, γραφτήκαν στις μεγάλες καμπές, ζουν στο συλλογικό υποσυνείδητο και στην  συλλογική ανάμνηση αυτών των στιγμών. Ήταν  δημιουργήματα ανθρώπων τους οποίους γέννησαν οι μεγάλες καμπές.

Λένε πολύ περισσότερα από αυτά που καταλαβαίνει κανείς στο πρώτο άκουσμα.

Έκαναν το αδιανόητο για την εποχή τους.

Τότε που ακόμα όλοι πίστευαν ότι οι «ευγενείς» δεν ήταν απλώς πολύ πλούσιοι αλλά ήταν  διαφορετικό βιολογικό είδος από τον λαό, ανέβασαν στο προσκήνιο τους ανώνυμους πληβείους και τους έδωσαν όνομα .

Την Βιολέτα , την πόρνη με τις ηθικές αξίες , τους δούλους του Ναβουχοδονόσωρ και τους Τσιγγάνους του Τροβατόρε.

Έδωσαν υπόσταση στους έσχατους.

Δημιούργησαν ένα Χόλυγουντ μιας άλλης εποχής που συγκρουόταν με την αριστοκρατία και που δεν ξεπεράστηκε ακόμα.

Στο Σαν Τζιάκομο στην Κέρκυρα , που λίγα χρόνια πριν ήταν ακόμα η στοά των ευγενών , ανέβηκε για πρώτη φορά ο Κουρέας της Σεβίλλης κουρελιάζοντας την αριστοκρατία και τραγουδώντας  «Largo al factotum della citta”  «Κάντε στην άκρη να περάσει ο πολυμήχανος της πόλης»

Όλα, είναι στιγμές,  που χρειάζονται αλλά όταν κυριαρχούν τα μοιρολόγια , οι οιμωγές , οι άναρθρες κραυγές και παραπονιάρικα άσματα είναι ακόμα νωρίς.

Αργότερα , αν είμαστε τυχεροί (που δεν το νομίζω) μπορεί να ακούσουμε τα επόμενα σφυριά του Τροβατόρε.

Απλώς χρειάζεται υπομονή και να αφουγκραζόμαστε.   

https://www.youtube.com/watch?v=8WVSmFtDyuk